„Pewnego dnia podczas górskiej wędrówki dostrzegłem z wysoka ową dolinę i pomyślałem sobie, że dobrze byłoby wybudować tutaj dom. Zachwycony i olśniony tym pomysłem zszedłem w dół przez lasy, zbiegłem ścieżką wśród łąk i w ciągu kilku godzin załatwiłem kupno wiejskiego domu z przynależnym gruntem, łąką, z bukowym gajem i źródełkami. Przypominam sobie jeszcze bezgraniczną radość żony i dzieci, kiedyśmy ten piękny zakątek uznali za swój własny i zaczęliśmy przebudowywać starą, rozpadającą się chałupę, która przemieniona jak najlepiej, miała się stać naszym przytulnym ogniskiem domowym.” Gerhart Hauptmann W ten sposób kupiony w 1890 roku stary, wiejski dom stał się zarówno rodzinną ostoją jak i miejscem pracy twórczej dwóch wybitnych pisarzy, braci - Carla i Gerharta Hauptmanów. Gerhart Hauptmann (1862-1946) - „ojciec niemieckiego dramatu naturalistycznego” , uhonorowany w 1912 roku literacką Nagrodą Nobla za całokształt twórczości., stworzył w Szklarskiej Porębie swoje największe dzieła: „Tkacze”, „Futro bobrowe”, „Woźnica Henschel”, „Wniebowzięcie Hanusi” czy ”Kolega Crampton”. Starszy brat Carl Hauptmann (1858-1921) – filozof, biolog, poeta, dramatopisarz, zasłynął przede wszystkim za sprawą „Księgi Ducha Gór”, będącej zbiorem dziewięciu przygód legendarnego władcy Karkonoszy. Nazwisko Hauptmannów od początku przyciągało wielu znamienitych gości ze świata kultury i nauki ówczesnej Europy. Z czasem dom braci stał się szczególnym miejscem towarzyskich i artystycznych spotkań i dał początek kolonii artystycznej w Szklarskiej Porębie. Formalnie kolonia ukonstytuowała się dopiero po śmierci Carla Hauptmanna – w 1922 roku powstało „Stowarzyszenie Artystów Św. Łukasza” Dziś Dom Carla i Gerharta Hauptmannów nadal pełni rolę centrum inspirującego ruch artystyczny. Organizuje i uczestniczy w szeregu działań artystycznych podejmowanych przez animatorów kultury, jest współorganizatorem plenerów dla studentów, prowadzonych przez wrocławską ASP wespół z władzami miasta, zainicjował powstanie stowarzyszenia „Nowy Młyn. Kolonia artystyczna” , skupiającego artystów z Karkonoszy i Gór Izerskich, prowadzi współprace z EUROArt – federacja kolonii artystycznych, do której Szklarska Poręba została przyjęta w 2005 r. Muzeum Hauptmannów stara się przejąć ideową schedę po dawnych mieszkańcach tego doprawdy wyjątkowego domu. Wystawy stałe - Kolonie Artystyczne Szklarskiej Poręby. Historia niemieckiej kolonii artystycznej ilustrowana jest tematami: Gerhart Hauptmann, Carl Hauptmann, Stowarzyszenie Twórców św. Łukasza. Powojenną kolonię artystów prezentują sale: Galeria Wlastimila Hofmana, Powojenne pokolenie kolonii artystycznej, „Nowy Młyn” - Kolonia artystyczna.